عروض شنیداری

عروض شنیداری

عروض شنیداری: دکتر علی اکبر کمالی نهاد در همایشی که به همت مرکز ترویج علوم انسانی برگزار شد به سخنرانی پرداخت

عروض شنیداری

آموزش عروض به شیوه شنیداری از سال ها پیش نزد بسیاری از معلمان و مدرسان کاربرد داشته است. تجربه ثابت کرده که حتی دانش آموزان تجربی و ریاضی هم با این شیوه به علوم و فنون ادبی علاقه مند می شوند و اصل مطلب را یاد می گیرند. چنانچه از همان پایه دهم گوش دانش آموزان را با عروض و ریتم شعر آشنا کنیم تا پایه دوازدهم بسیاری از قواعد در ذهن آنها تثبیت می شود. کتاب درسی گذشته بر «رویکرد خوانشی و موسیقیایی» تاکید نداشت ولی تالیف کتاب جدید بر پایه همین ایده است.

آموزش صحیح، زیبایی شناسی را در برنمی گیرد

برخی از معلمان از اشعار انتخاب شده برای کتاب درسی اظهار نارضایتی کردند. عقیده آنها بر این بود که اشعار کتاب چندان دلچسب و شیرین نیست و با توجه به ادبیات غنی ما در حوزه نظم می توان از ابیات زیباتری استفاده کرد. مولف کتاب درسی پاسخ دادند: انتخاب شعر برای هر مبحث کار بسیار دشواری است چرا که شعر برگزیده | می بایست به گونه ای باشد که در فهم دانش آموز دبیرستانی بگنجد و فراتر از معلومات و محفوظات او نباشد. همچنین شعر یابیت انتخابی نباید ذهن دانش آموز را درگیر کند یا حرف و حدیثی پیش آورد. من به عنوان مولف حتى اشعار شاعران کرد و ترک را نیز جمع آوری کردم ولی با توجه به معیارهای مصوب، از میان بیش از دویست بیت تنها چند بیت معدود قابل استفاده بودند.

نیاز دانش آموز را بسنجیم

این نکته شایان ذکر است که از بین تمام دانش آموزان علوم انسانی تنها تعداد کمی از آنها زبان و ادبیات فارسی را به عنوان رشته دانشگاهی خود انتخاب می کنند، همین نکته می تواند راهگشای ما در امر آموزش باشد. با توجه به زمان محدودی که معلمان در اختیار دارند، بهتر دیدیم که بیشتر بر روی التذاذ ادبی آنها تمرکز کنیم و به طور گسترده وارد مباحث سخت و پیچیده بلاغت و علم معانی نشویم.

نگارش ادبی یا بیانیه انقلابی؟

این ایراد بر نگارش وارد است که از عینک جنگ و انقلاب و شهادت نگارش را آموزش داده در حالی که بهتر بود از متون کارآمدتر استفاده می شد. یک نمونه خوب در این زمینه که جای خالی آن احساس می شود کتاب داستان و نقد داستان احمد گلشیری است. با این حال به گفته آقای کمالی نهاد معلمان می توانند به صلاحدید خود متنی را انتخاب کنند که مناسب تر باشد و به جای بسنده کردن به متون انتخابی کتاب متون دیگری را جایگزین کنند. ما در تالیف کتاب جدید چند اصطلاح را معادل سازی نمودیم و جایگزین فارسی آن را نوشتیم. این معادل س ازی به منظور فهم راحت تر موضوع بوده و امید است بعد از گذشت چند دوره همین اصطلاحات و معادل های فارسی رایج شود. ایرادی که بر کتاب زیست وارد شده و بیشتر اصطلاحات لاتین را معادل سازی کردند و به یکباره به کتاب تزریق نمودند در کتاب علوم و فنون ما مصداق ندارد. در این کتاب از آنجا که بسیاری از مفاهیم عربی است ما بهتر دانستیم که برای آنها جایگزین های ساده تری بیاوریم، چانچه شما معلمان با یکی از آنها ارتباط برقرار نمی کنید یا مناسب نمی دانید، آن را به دفتر تالیف گزارش کنید.